STOK FOTOĞRAFCILIĞI ,HER YÖNÜYLE.

 Merhaba ; 

Siz de benim gibi daha çok sokak/gezi fotoğrafcılığı yapıyorsanız ve senelerin birikimi olan bir fotoğraf arşiviniz varsa,bunlardan para kazanır mıyız acaba ? Diyorsanız son birkaç sene içinde ortaya çıkmış olan,"stok fotoğrafcılığı" denen bir oluşum var.Bu sistemde mevcut fotoğraflarınızı stok fotoğraf sitelerine yüklüyorsunuz ve beklemeye başlıyorsunuz.Sisteme üye olan ve fotoğraf ihtiyaci olan firmalar/kuruluşlar/siteler/kişiler fotoğraflarınızı satın alıyor,üye olduğunuz site fotoğraf fiyatindan belli bir miktar komisyon keserek kalanını size veriyor.Buraya kadar oldukça kolay görünüyor degil mi ?

Herhangi bir sınırlama bulunmamakla birlikte,tek bir siteyle veya birkaç siteyle çalışma şansınız var; ancak içlerinde bazı sitelerin,"münhasır fotoğrafcı" "bu fotograf sadece bu sitede" gibi modelleri mevcut,bu tip oluşumlar için ekstra bir sözleşme imzalıyorsunuz ve fotoğrafları sadece tek siteye yüklüyorsunuz,site de bunun karşılığı sizin komisyonlarınızı daha düşük tutuyor.

Ben şu anda 3 siteyle çalışıyorum ; istock , 123rf ve pond5  .Bu üç sitede de fotoğraflarım mevcut.Aşağıdakı link'lerle sitelerdeki portfolyo'larıma ulaşabilirsiniz.

İSTOCK PORTFOLYOM 
123RF PORTFOLYOM
POND5 PORTFOLYOM

Fotoğrafları yüklerken dikkat edilmesi gereken en temel noktası."Ne kadar çok yüklesem kardır " düşüncesinden ziyade, "kaliteli fotoğraflar atayım da satılsın" zihniyeti olmalı.

Fotoğraflarınızı upload ederken gezi fotoğraflarından çok, konulu fotoğraflar :)  seçmeniz alıcı kişi için,dolayısıyla sizin için, daha faydalı olur ; çünkü yemek siteleri,ticari siteler,blog'lar gezi fotoğraflarından çok,bu tip fotoğraflara ihtiyaç duyuyor.Yemek fotoğrafları,beyaz yakali insan fotoğrafları,holding ve işletme fotoğrafları,reklam için kullanılabilecek fotoğraflar (tabi hepsi anonim,herhangi bir şekilde firma ismi veya çağrışım olmamalı)

 Eğer linklere baktıysanız benim fotoğraflarımın da aslında gezi fotoğrafları içerdiğini göreceksiniz.Bu aslında iyi birşey değil,ancak bi yerden de başlamak lazımdı.Elimden geldikçe stok fotoğrafa hitap edecek fotoğraflar çekiyor ve yüklüyorum.Ancak hergün binlerce fotoğraf upload edildiği için,bir çok site için kontrol süresi oldukça uzun olabiliyor,göremediginiz ama yükledigim fotoğraflar da mevcut yani :)

Eğer profesyonel bir fotoğrafcıysanız,elinizde birçok portre fotoğrafı veya çekimlerden kalan stok olabilir,fakat bunlarin kullanılması için elinizde çektiğiniz kişilerin "hak iddaa etmeyeceklerine" dair yazılı belgeler olmalı.Bunları fotoğraflarla birlikte upload edersiniz ;  "release" diye geçer ve aynı prosedür her türlü insan fotoğrafı/tanınabilir yüz/bina fotoğrafı,araç fotoğrafı/bir işletme fotoğrafı yani kişiye ait/münhasır olan herşey için geçerlidir.Eğer elinizde bu izin belgeleri yoksa,siteler bu fotoğraflari ancak "editoryal" yani haber değeri taşıyan fotoğraflar olarak kullanır,yani  işinize yaramaz :) 

Upload ettik ve fotoğraflarımız satıldı,ödemesini nasıl alıyoruz ? Her site için farkli yollar var,ancak hepsinin ortak kullandığı çok populer  1.paypal  2.payoneer 3.Cheque (para çeki) 4.Money Bookers

1.2 ve 4 için bu sistemlerden birine kayıt oluyor ve banka hesabinizi bu hesaba tanımlıyorsunuz.Para önce bu hesabınıza düşüyor,ordan da banka hesabiniza geçiyor.Baya uğraştırıyorlar yani :) Ayrıca farklı stok sitelerin gönderim sınırları var. 50 doları geçince,100 dolari geçince,25 dolari geçince ödeme talep edebildiginiz farkli siteler göreceksiniz.Tabi bunun yanında aktarım yapan sitelerin de belli komisyonlari oluyor ; Paypal'a kayıt ücretsiz,fakat gönderim yaparken komisyon kesiyor,payoneer kart gönderiyor ,ancak yıllık sabit ücreti var,çek için de bir ay gibi bir süre beklemek gerekiyor.Çünkü yurtdışından postayla geliyor.
 

Türk sitesi yok mu hiç ? derseniz,Türkçe destegi olan siteler var ; ancak yüzde yüz yerli sermaye malesef henüz yok.

Peki gerçekten kazandırıyor mu ? Blog'lar site reklamlari vs'ler sayesinde son 1-2 senedir gerçekten tanıtımı yapıldığından,binlerce fotoğrafcı sitelere fotoğraf pompalamaya başladığından,rekabetin artması ve piyasanın doyması sonucu şu an işler 5 6 senesine göre oldukça düşmüş gibi görünüyor,yine de işini iyi yapana her yerde ekmek var :) Kaliteli ve ihtiyaca uygun görseller üretebiliyorsaniz eğer, eskisi gibi güldür güldür akmasa da ben damlayacağını düşünüyorum.Bir köşede kumbara gibi ufak ufak artsa o da iyidir :)

Şimdi çalışacaginiz siteye göre asıl çetrefilli kısım geldi Birçok site birçok oluşum farkli komisyonlar payları ve farklı kabul sistemleri var.Sınav yapanı bile göreceksiniz :) Sitelerin kaliteleri arttıkça kabul sistemleri de haliyle zorlaşıyor.Şimdi en popüler stok fotograf sitelerine ve komisyon paylari / kabul koşullarina bakalım.

http://www.bigstock.com/

2004 yılında kurulan ve 2006′ya kadar önemli bir mesafe kateden, 2009 yılında da Shutterstock tarafından alınan Bigstock en önemli stock ajanslarından… Ancak, satış rakamlarına göre bir sıralama yapılırsa şu aralar malesef en sonda yer alıyor. Yine de profesyonel bir yapıyla istikrarlı bir satış grafiği sunuyor.
Kullanışlı arayüzü, fotoğrafların toplu işlenmesine izin veren yapısı, ajansa fotoğraf yüklemek için iyi bir sebep. Ayrıca sitede yer alan ufak bir fotoğraf dersini okuyup soruları cevaplandırdığınızda fotoğrafçı olarak kolayca siteye üye olabiliyorsunuz. Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: ?
Vector: Evet
Video: Hayır
Ödeme seçenekleri: PayPal, Moneybookers
Ödeme alt sınırı: $50
Komisyon: 1 kredi için $0.5
Kabul prosedürü: Online test
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP
IPTC Data: Evet
Ortaklık programı Evet, 35% ilk satın alma,  75 fotoğraflık portfolyo oluşturmuş her fotoğrafçı için $5
http://www.123rf.com/
Nisan 2010′daki hamlesi ile en iyiler listesinden silinmekten son anda kurtulan 123RF yani 123RoyaltyFree uzun zamandır varlığını sürdüren büyük ajanslardan biri.
Son zamanlarda dikkat çekici bir ivme kazanan ajans, fotoğrafların yüklenmesi gibi süreçlerde oldukça hızlı ve arayüzüyle hem fotoğrafçılar hem de fotoğraf satın alacaklar için kullanışlı bir alt yapı sunuyor. Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: 6 MP
Vector: Evet
Video: Hayır
Ödeme seçenekleri: PayPal, Moneybookers, Payoneer, Çek
Ödeme alt sınırı: $50
Komisyon: 50%
Kabul prosedürü: Yok
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP
IPTC Data: Evet
Ortaklık programı Evet, %15 fotoğraf satın alma, %10 fotoğraf satma

 http://www.dreamstime.com/

En çok gelir sağlayan büyük microstock ajanslarından biri olan Dreamstime, markete 2000 yılında RF CD’ leri satarak girdi. 2004 yılında ulaştığı hatırı sayılır topluluk sayısı ise onu bugünlere taşımayı başardı.
Dreamstime, seviyesi yüksek fotoğraflarda yüzde 50′lik komisyonla ve fotoğrafçılarıyla kurduğu iletişim açısından fotoğrafçılarını en çok gözeten ajanslardan biri. Fotoğrafların satış fiyatı diğer ajanslara göre daha yüksek olduğundan satış miktarı daha az ama fotoğrafçılara verilen komisyon yüksek olduğundan nihayetinde en çok kazandıran sitelerden biri olmaya devam ediyor.
Dreamstime’da satılan fotoğraflar için seviye tanımlaması yapılmış ve fotoğraf belli bir miktar satışa -seviyeye ulaşınca değeri de artıyor. Ayrıca ajans, başvuru süreci için test, fotoğraf incelemesi gibi aşamalara gerek olmadan sadece üyelikle fotoğrafçı kabul ediyor. Tabi daha sonra yollanan fotoğraflar değerlendirmeden geçirilerek satışa sunuluyor.
Dreamstime’ ın, RF lisansı dışında editoryal fotoğrafları da kabul ettiğini hatırlatalım.
Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: 3 MP
Vector: Evet
Video: Hayır
Ödeme seçenekleri: PayPal, Moneybookers, Payoneer, Çek
Ödeme alt sınırı: $100
Komisyon: 50% – 80%,30% – 50% fotoğrafın seviyesine bağlı olarak
Kabul prosedürü: Yok
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP
IPTC Data: Evet
Ortaklık programı Evet, %10

 http://www.istockphoto.com

2000 yılında Bruce Livingstone tarafından kurulan ajans başlangıçta ücretsiz stock fotoğrafları sağlayan bir siteydi.  Zamanla günümüzdeki sistemini kuran ajans şüphesiz microstock fotoğrafçılığın duayenlerinden ve en çok satanlar listesinin başında yer alıyor. Özellikle exclusive üyelik sahibi fotoğrafçıların rağbet ettiği ve exclusive satışlarda avantajlar sunan site bu yıl önemli bazı değişikliklere imza atarak bu yöndeki eğiliminin altını çizdi.
Siteye üye olduktan sonra, stock fotoğrafçılığı ile ilgili bilgilere yer veren bir dersi güzelce incelemeniz gerekiyor. Bununla ilgili küçük bir sınava tabi tutuluyorsunuz. Sonrasında da 3 tane örnek fotoğrafınızı eklemenizi istiyorlar. Üyelik aşamaları basit ama en azından orta düzeyde İngilizce anlıyor olabilmeniz gerekiyor.
Istock’a fotoğraf yüklemek de fotoğrafların kabul edilmesi de oldukça vakit alıyor. Fotoğraf seçiminde oldukça seçiciler ve exclusive değilseniz haftada sadece 18 fotoğraf yükleyebilirsiniz. Ama en çok satış yapan sitelerden biri olması sebebiyle bu zahmete değecektir. Ancak geçen aylarda uygulamaya koyduğu yeni fiyat politikasının exclusive olmayan üyeler tarafından çok eleştirildiğini hatırlatalım.
Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: 2 MP
Vector: Evet
Video: Evet
Ödeme seçenekleri: PayPal, MoneyBookers, Check
Ödeme alt sınırı: $100
Ortaklık programı: Var
Kabul prosedürü: Var – 3 fotoğrafın testi geçmesi gerekiyor.
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP’ye izin verilmiyor. Prostockmaster veya bazı servislerle yükleyebilirsiniz
IPTC Data: Evet

http://shutterstock.com

2003 yılında kurulan ancak 2005 yılından sonra daha aktif hale gelen Shutterstock en çok satış yapan microstock ajanslarından… Ajans bu başarısını, yeni yüklenen fotoğrafları ön plana çıkaran satış stratejisi, abonelik sistemi ve düşük fiyat politikasına borçlu. Fotoğrafçılar açısından tek dezavantaj, fotoğrafların düşük fiyatlarda satılması olsa da (0.25 dolardan başlıyor) çok sayıda fotoğrafın satılabilmesi ve satışları istikrarı, Shutterstock’u en çok gelir elde edilen ajanslardan biri haline getiriyor.
Fotoğraf satabilmek için önce siteye üye olmalı ve 10 tane fotoğrafınızı göndermelisiniz. Bu 10 fotoğraftan 7 tanesi testi geçerse fotoğraf yüklemeye başlayabilirsiniz. Aksi takdirde 1 ay kadar bir bekleme süresinden sonra başvuruyu yenileyebilirsiniz.
Bu 10 fotoğrafı belirlerken teknik olarak hatasız ve biraz da reklam fotoğrafı tarzındaki fotoğraflarınızdan seçmenizde fayda var. Fotoğrafların çeşitlilik göstermesi önemli mesela bir fotoğraf insan içeriyorsa diğeri objelerden oluşsun…. gibi.
İlk denemenizde kabul edilmezseniz hiç sorun değil. 1 ay sonra tekrar denersiniz. Hatta bence portfolyonuzda en iyi olduğunu düşündüğünüz fotoğrafları belirleyip hemen yollayın. Testi geçerseniz sorun yok. Geçemezseniz, ajansların ve müşterilerin beklentileri, eksiklikleriniz, stock fotoğrafçılığını sevip sevmeyeceğiniz gibi konularda bir fikir sahibi olmuş olursunuz. Ayrıca bu 1 ay içinde durum değerlendirmesi yapabilir ve kendinizi geliştirmek için vakit ayırabilirsiniz. (Ben 2. başvurumda kabul edildim ama şu an fotoğraflarımı en çok Shutterstock aracılığıyla satıyorum. )
Shutterstock’un fotoğraf editörleri biraz seçicidir. Portolyonuzu yüklerken pek çok fotoğrafın elendiğine şahit olacaksınız.
Tüm ajanslar fotoğrafları redetme sebeplerini bildirir. Bu bilgileri bazen dikkate almak bazen de umursamamak gerekiyor. Bir sitenin elediği bir fotoğraf başka bir sitede yüzlerce dolar kazandırabilir. Sorun teknik bir sebebten kaynaklanıyorsa, fotoğrafınızı inceleyerek sorunları düzelterek tekrar yollayabilirsiniz ya da ileriki çekimlerinizde bu konuya dikkat edersiniz. Ama bu sürecin eğlenceli tarafı gittikçe geliştiğinizi hissetmeniz.
Shutterstock’ a fotoğrafçı olarak kabul edilebilmeniz için pasaport fotokopisi yollamanız gerekiyor. Bu konuda bir alternatifleri yok malesef.
Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: 4 MP
Vector: Evet
Video: Evet
Ödeme seçenekleri: PayPal, MoneyBookers, Check
Ödeme alt sınırı: $75
Ortaklık programı: Fotoğrafçı fotoğraf sattığında 0.03 dolar,10% satış
Kabul prosedürü: Var – 10 fotoğrafın testi geçmesi gerekiyor.
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP
IPTC Data: Evet

 http://tr.fotolia.com/


Değerlendirmelerimize, Türkçe olması sebebiyle ilk olarak Fotolia ile başlamak istedik. Fotolia stock fotoğrafı arenasına yeni katılan genç bir ajans . Buna rağmen hızla, önemli siteler arasındaki yerini sağlamlaştırdı. Hem fotoğraf satın alanlar için hem de fotoğraf satanlar için avantajlar sunmakta.
Fotolia’da fotoğraflarınızın satılması için uzun prosedürler yok. Yani siteye ücretsiz kayıt olarak hemen fotoğraf yükleyebilir, fotoğrafınız kabul edildiğindeyse vitrindeki yerinizi kolayca alabilirsiniz. Tabi bazı şartların geçerli olması lazım:
* Reşit olmalısınız (yani 18 yaşınızı doldurmuş olmalısınız)
* Tarafınızdan teslim edilen tüm eserlerin telif hakkı size ait olmalı
* Eserlerinizin içinde bulunan/görülen ve muhtemelen korunan tüm şahısların ve ögelerin (özel mülk, korunan mimari yapılar/bölgeler/yerler ve tanınabilir kişiler) gösterilmesi için yazılı bir yetkiye sahip olmalısınız.
Detaylar:
Minimum Fotoğraf Boyutu: 4 MP
Vector: Evet
Video: Evet
Ödeme seçenekleri: PayPal, Moneybookers
Ödeme alt sınırı: $50
Ortaklık programı: 15% satın alma,10% satış
Kabul prosedürü: Yok
Yükleme yöntemleri: Web sayfasından, FTP
IPTC Data: Evet
Fotoğraf yükleme ile ilgili kurallar:
* Tüm fotoğrafları mutlaka JPEG formatı olarak yüklenmeli
* Çözünürlük kesinlikle 2400 x 1600 Pixel’in (4MP) altında olmamalı
* Fotoğrafların standartlara uygun orantıları olmalıdır
* Dosyalar 30 MB’den büyük olmamalıdır
* Dosyalar yapay şekilde (interpolasyon) büyütülmemelidir (fotoğraflar orijinal boyutlarında yüklenmelidir).
* Yüklenen tüm fotoğrafların telif hakkı size ait olmalıdır
* Fotoğrafların içinde bulunan ve tanınabilir şekilde olan şahısların imzalanmış yazılı yayın iznine (model izin belgesi/model release) ihtiyacınız vardır. Bu, ilgili fotoğraflara eklenmelidir
* Korunan mimari yapılar/binalar, logolar, tescilli ticari markalar, özel mülk veya başka şekilde korunan ögeler içeren ve mülkiyet ya da üçüncü tarafların haklarını ihlal eden veya başkalarının fikri mülkiyeti olan fotoğrafların yüklenmesi yasaktır. Ancak ilgili hak sahibinin yazılı onayını (Propertyrelease) bize teslim ettiğiniz taktirde, istisnai bir durum oluşmaktadır.
Ödeme Şekli:
Bir motifin hangi ülkede satıldığına bağlı olmaksızın, fotoğrafı yükleyen üye (satıcı) satılan fotoğrafından elde ettiği kazanç payını Credit olarak almaktadır. Bu, aşağıda bulacağınız ilgili koşullara bağlı olarak gerçekleşmektedir. Satışlardan elde edilen Creditler otomatik olarak ilgili üye hesabına yatırılmaktadır. Bu Creditler’i, hem kendi fotoğraf alımlarınız için kullanabilir hem de en az 50 Credit topladıktan sonra nakit paraya çevirebilirsiniz.
Kazanılan Creditler’i nakit paraya çevirmeyi ücretsiz olan PayPal hesabı ya da Moneybookers hesabı üzerinden gerçekleştirebilirsiniz . Sahip olduğunuz Creditler’i, Fotolia’da bulunan üye hesabı üzerinden nakit paraya çevirdiğinizde Creditler doğrudan ilgili PayPal ya da Moneybookers hesabınıza havale edilir. Bu işlemin ardından bu meblağı PayPal/Moneybookers’ta bulunan hesabınızdan özel banka hesabınıza havale edebilirsiniz.
Bu aktarım için Fotolia hiçbir ücret talep etmemektedir.  Güvenlik nedenlerinden dolayı kazanılan Creditler nakit paraya çevrilmek üzere ancak fotoğraf satımından 45 gün sonra PayPal ve Moneybookers hesabına aktarılmaktadır.